REKOMENDACJE EKSPERTÓW POLSKIEGO TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO (PTK) ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA LIPIDOLOGICZNEGO NA TEMAT DIAGNOSTYKI I POSTĘPOWANIA U PACJENTÓW Z PODWYŻSZONYM STĘŻENIEM LIPIPOROTEINY (a)

https://ptlipid.pl/wp-content/uploads/2024/03/00_ZE_KP_2023_5_6_Sosnowska.pdf

Lipoproteina (a) jest lipoproteiną zbudowaną z cząsteczki podobnej do LDL oraz specyficznej apolipoproteiny (a) [apo(a)]. Najnowsze wytyczne Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS) oraz Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego (AHA) zalecają, aby każdy dorosły miał oznaczone stężenie Lp(a) przynajmniej raz w życiu w celu identyfikacji osób z bardzo wysokim wrodzonym poziomem Lp(a), które znacznie zwiększa ryzyko sercowo-naczyniowe. 

Za stężenie Lp(a) w ok. 90% odpowiadają czynniki genetyczne. Na pozostałe ok. 10% może mieć wpływ przede wszystkim dieta, zaburzenia hormonalne czy choroby nerek i/lub wątroby. Istnieją różnice stężenia Lp(a) między kobietami i mężczyznami (wartości Lp(a) średnio wyższe nawet o 10% u kobiet, dodatkowo ulegają zwiększeniu po menopauzie nawet o 30%), w zależności od rasy, w mniejszym stopniu zależą od wieku.

Poziom Lp(a), który wymaga podjęcia odpowiednich interwencji klinicznych to >30 mg/dl (>75 nmol/l). Osoby których poziom Lp(a) znajduje się pomiędzy 30 a 50 mg/dl (75–125 nmol/l) należą do tzw. szarej strefy, która zależy zarówno od dokładności zastosowanego testu do oceny stężenia Lp(a), ale także od wszystkich czynników ryzyka konkretnego pacjenta. Osoby te jednak mają już podwyższone ryzyko działań niepożądanych i należy je zaliczyć do grupy ryzyka umiarkowanego. Duże ryzyko jest dla wszystkich chorych ze stężeniem Lp(a) >50 mg/dl (>125 nmol/l), a właściwie dla przedziału stężenia 50–180 mg/dl (125–450 nmol/l), natomiast bardzo duże dla wartości >180 mg/dl (450 nmol/l).